Sự phát triển thai nhi tuần thứ 4

Mang thai tuần thứ 4

Em bé của bạn đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Tuy vậy thế giới bên ngoài vẫn chưa thấy được bất kỳ triệu chứng có thai nào về những biến chuyển ngoài sức tưởng tượng đang diễn ra bên trong cơ thể bạn đâu – trừ khi lúc này bạn đã ý thức được việc mình có thai và thay đổi lối sống theo hướng lành mạnh một cách đáng ngạc nhiên.

Thai nhi phát triển như thế nào?

Sâu bên trong tử cung của bạn, phôi thai đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Tại thời điểm này, bé lớn bằng một hạt vừng (mè) và trông giống một chú nòng nọc hơn là một con người. Bé hiện tại được cấu tạo bởi ba lớp – ngoại bì, trung bì và nội bì – mà sau này sẽ tạo thành tất cả các cơ quan và mô.

Ống thần kinh – từ đây não bộ, dây sống, tế bào thần kinh và cột sống của bé sẽ được tạo thành – đang bắt đầu phát triển ở lớp ngoại bì trên cùng. Lớp này còn tạo thành da, tóc, móng, tuyến vú, tuyến mồ hôi và men răng. Tim và hệ tuần hoàn của bé cũng bắt đầu hình thành ở lớp trung bì. (Trên thực tế, tuần này, trái tim tí hon đã bắt đầu chia ngăn, đập và bơm máu.) Lớp trung bì cũng tạo nên cơ bắp của bé, sụn, xương và các mô dưới da. Lớp thứ ba, còn gọi là lớp nội bì, sẽ là nền tảng của phổi, ruột, hệ bài tiết sơ khai cũng như tuyến giáp, gan và tuyến tụy.

Trong lúc này, nhau thai và dây rốn sơ khai đã bắt tay vào việc vận chuyển dinh dưỡng và oxy cho bé của mình.

Ngày thứ 15: Hệ thống mạch máu của bé đã hình thành ở mức ban sơ. Một hệ tế bào tạo thành các ống với nhiệm vụ vận chuyển máu đi khắp cơ thể bé bỏng của bé.

Mẹ làm cho con: Hãy tránh xa thuốc lá. Những phụ nữ hút thuốc trong thai kỳ dễ sinh con thiếu cân và khiếm khuyết tim.

Ngảy thứ 16: Em bé là một tập hợp các tế bào đang phát triển không lớn hơn một cái hạt anh túc. Nhau thai đang dần hoàn thiện để tham gia vào hệ thống hỗ trợ cho bé, sẵn sàng cho việc cung cấp dưỡng chất và oxy cho em bé trong suốt thời gian bé ở trong bụng mẹ.

Mẹ làm cho con: Tốt nhất là nên bắt đầu bổ sung các vitamin tiền sinh sản ngay khi bạn, quyết định có dấu hiệu mang thai. Nếu mẹ chưa có thói quen bổ sung vitamin hàng ngày, hãy bắt đầu ngay từ ngày này. Để nhắc nhở bản thân uống vitamin, hãy đặt chúng trong tầm mắt hoặc gần bàn chải đánh răng hoặc những nơi mà bạn chắc chắn sẽ phải nhìn đến mỗi ngày.

Ngày thứ 17: Đầu bé bắt đầu phát triển khá nhanh và sẽ lớn bất cân xứng trong một khoảng thời gian. Lúc này, trông bé hơi giống một con nòng nọc.

Mẹ làm cho con: Bạn có thể sốt ruột muốn đến bác sĩ thăm khám, nhưng các dịch vụ y khoa nên để sau 8 tuần kể từ kỳ kinh nguyệt cuối. Hãy chăm sóc bản thân và đợi thêm nhé!

Ngày thứ 18: Đoạn trên ống thần kinh của bé bắt đầu phát triển thành não bộ.

Mẹ làm cho con: Nếu bạn có nuôi mèo, hãy đeo găng khi dọn ổ cho nó hoặc nhờ ai đó làm thay. Phân mèo có thể gây bệnh trùng bạch cầu – được biết đến là nguyên nhân gây thai chết lưu, sinh non và các khuyết tật bẩm sinh.

Ngày thứ 19: Mắt và tai của bé bắt đầu xuất hiện vào ngày thứ 19. Bạn sẽ không thể biết được màu mắt thật của bé cho đến vài tháng sau khi bé được sinh ra.

Mẹ làm cho con: Nhuộm tóc trong thời gian mang thai có thể gây hại cho thai nhi, hầu hết bác sĩ khuyên bạn nên ngừng nhuộm màu tóc cho đến sau khi sinh con.

Ngày thứ 20: Chồi tay và chân của bé bắt đầu nhú ra chậm rãi và khung xương của bé lúc này đã bắt đầu thành hình.

Mẹ làm cho con: Hãy nghĩ về bé yêu. Bạn có thể muốn trưng một bộ quần áo trẻ em xinh xắn không phân biệt giới tính bằng cách treo nó đâu đó. Điều gì đó đơn giản như thế có thể giúp mẹ bầu cảm thấy thật hơn.

Ngày thứ 21: Lúc này bé dài khoảng 0.3cm tính từ đỉnh đầu đến chóp mông và có phần đầu của túi noãn hoàng mà qua đó bé nhận được những dưỡng chất quý báu.

Mẹ làm cho con: Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật có trong hoa quả và rau xanh không là nguy cơ đáng kể với người lớn khỏe mạnh nhưng bào thai có thể bị tấn công nhiều hơn. Bạn nên chọn các loại rau quả chăm bón hữu cơ trong khi đang mang thai. Một số loại quả tốt cho thai phụ là đào, dâu tây và táo. Các loại rau quả công nghiệp thường chứa nhiều dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Lưu ý: Mỗi em bé phát triển hơi khác nhau một chút – ngay cả trong bụng mẹ. Những thông tin trên chỉ cung cấp cho bạn những nét chính về sự phát triển của bé mà thôi.

Đọc thêm

Phát triển kỹ năng giao tiếp từ 0-8 tuổi

Bé đã biết phản hồi lại người khác ngay từ thời điểm chào đời, nhưng bé sẽ còn phải học hỏi rất nhiều để biết cách kết bạn hay hôn mẹ và nói “con yêu mẹ”. Dưới đây là lộ trình phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội tiêu biểu của một em bé từ khi sinh ra đến khi bé được 8 tuổi

Năm đầu đời

Từ mới sinh đến 3 tháng tuổi: Bé biết giao tiếp bằng mắt, kêu ư, a, và thể hiện những nét mặt khác nhau khi bạn chơi với bé. Bé cũng có thể bắt chước một số biểu cảm khuôn mặt của bạn.

Từ 3 đến 6 tháng tuổi: Bé đã biết cười và đáp lại khi bạn gọi tên bé. Bé hứng thú khi gặp những người mới và rất thích chơi ú oà. Bé đang học ý thức rằng mình là một cá thể tách biệt với mọi người.

Dấu hiệu báo động: Nếu con bạn có vẻ không hứng thú chút nào với việc phát triển kỹ năng giao tiếp với mọi người, hãy cho bé đi khám.

Từ 6 đến 9 tháng tuổi: Ở thời điểm này, bé thích những người quen thuộc với mình hơn và có thể có những dấu hiệu đầu tiên của nỗi sợ xa cách. Bé có thể tỏ ra hứng thú với đứa trẻ khác bằng cách nhìn và túm lấy cô/ cậu bé này hoặc lăn về phía người bạn mới.

Từ 10 đến 12 tháng tuổi: Bé thích chơi cạnh những đứa trẻ khác nhưng vẫn chưa biết cách chơi cùng. Bé cũng thích quan sát những đứa trẻ khác và bắt chước hành động của chúng. Nỗi sợ xa mẹ có thể đã rõ ràng hơn.

Giai đoạn đầy năm và chập chững

Từ 13 đến 18 tháng tuổi: Bé bắt đầu trò chuyện, và việc này sẽ giúp bé phát triển các mối quan hệ. Bé tiếp tục chơi bên cạnh (hơn là chơi cùng) các bé khác; hiện tượng này được gọi là chơi song song. Nỗi sợ xa cách có thể nói là đã lên đến đỉnh điểm.

Từ 19 đến 24 tháng tuổi: Bé biết bày tỏ tình cảm bằng cách ôm và hôn, dù một số bé không thích ôm ấp cho lắm và một số bé có giai đoạn thích tách biệt. Bé bắt đầu tránh né và tỏ ra đề phòng với những người không quen thuộc với bé và bắt đầu giao tiếp với trẻ khác để chơi cùng, nhưng vẫn chưa biết cách chia sẻ khi chơi cùng bạn.

Giai đoạn mầm non

Từ 2 đến 3 tuổi: Bé đã tỏ ra thích thú với một hai bạn nhỏ cùng tuổi. Bạn có thể bắt đầu quan sát thấy bé chơi với người bạn tưởng tượng ở tuổi này. Bé đã biết chia sẻ hơn và biết chơi luân phiên theo lượt, nhưng vẫn cần phải luyện tập thêm. Bé có thể thể hiện sự hung hăng, sẵn sàng cắn hoặc đánh bạn để bảo vệ chỗ chơi hoặc đồ chơi của mình. Bé bắt đầu cảm nhận cảm xúc của người khác tốt hơn nhưng vẫn xem mình là trung tâm và chưa thể đặt mình vào vị trí của người khác được. Bé chơi đùa vui vẻ nhất khi có mặt người lớn xung quanh.

Dấu hiệu báo động: Hãy nói chuyện với bác sỹ nhi nếu bạn lo ngại rằng con mình quá hung hăng và có xu hướng bạo lực thái quá.

Từ 3 đến 4 tuổi: Bé tự tin và độc lập hơn, nhưng bé vẫn cần sự quan tâm và hướng dẫn của bạn. Bé cũng học được nhiều từ việc quan sát và tương tác với những đứa trẻ khác, trong đó có bài học về cách xây dựng một mối quan hệ.

Bé có thể cãi nhau với bạn cùng chơi đặc biệt nếu bé có tính cách mạnh, bé vẫn quý mến người bạn nhỏ của mình. Bé bắt đầu biết “thêm thắt” cho các trò chơi và thích tạo ấn tượng cá nhân khi chơi cùng bạn, và cả khi chơi một mình. Bé đã có thể tham gia các trò chơi nhóm có luật chơi và thậm chí có thể chơi cờ với luật chơi tương đối linh hoạt. Bé đã có thể chia sẻ đồ chơi và chơi theo lượt mà không cần sự chỉ bảo của người lớn.

Bạn có biết rằng khả năng đồng cảm và chơi cùng nhau phát triển kỹ năng sớm hơn ở trẻ có anh chị em hoặc trẻ được gửi đi nhà trẻ.

Giai đoạn nhi đồng

Từ 4 đến 5 tuổi: Bé đã thể hiện sự đồng cảm và tạo dựng những tình bạn thực sự. Bé quan tâm đến những gì bạn bè nghĩ và muốn hoà nhập với các bạn. Bé đã có thể chia sẻ tốt hơn bao giờ hết, mặc dù vẫn hơi khó để bé đặt nhu cầu của người khác lên trên nhu cầu của mình.

Từ 6 đến 8 tuổi: Bé tỏ ra muốn tự kiểm soát thế giới của mình hơn và có thể tranh giành quyền quyết định với bố mẹ. Bé sẽ học cách cư xử với mọi người từ bố mẹ, vì vậy bạn hãy làm gương tốt cho con bằng cách thể hiện sự tử tế và hoà nhã của mình. Bé vẫn bày tỏ tình cảm âu yếm với bố mẹ nhưng sẽ e dè và tỏ ra miễn cưỡng hơn khi nũng nịu bố mẹ ở nơi công cộng trong những năm tới.

Bé có thể chơi đùa lâu hơn, và tham gia vào các trò chơi cùng những bé khác tốt hơn trước, một phần vì bé đã hiểu được luật chơi theo lượt tốt hơn và cũng bớt cay cú khi thua cuộc hơn. Ở tuổi này, bé đã sẵn sàng để ngủ lại qua đêm ở nhà người khác hoặc đi cắm trại qua đêm mà không cần bố mẹ.

Trẻ con ở tuổi này thường thích chơi với các bạn cùng giới tính với mình hơn. Bé có có thể có bạn thân, dù người bạn thân này có thể bị thay thế nhanh chóng. Bé cũng thích chơi với các bạn đồng trang lứa với mình và cũng tỏ ra kén chọn bạn bè hơn. Và bé cũng bắt đầu có sự bắt chước bạn mình, và bố mẹ đôi khi cũng đau đầu vì trẻ con học thói quen xấu của nhau khá nhanh.

Bé có thể thích ở một mình nhiều hơn, và có ý thức cá nhân rõ ràng hơn. Đây chính là giai đoạn chuyển giao quan trọng từ một đứa trẻ bước sang tuổi dậy thì và vị thành niên.

Bé bắt đầu thể hiện sự hài hước của mình theo cách tinh tế hơn và đã biết kể những câu chuyện cười có ý nghĩa.

Đến tuổi này, con bạn đã hiểu những tiêu chí làm người tốt và đây là lúc bạn cần hướng dẫn và động viên con để bé trở thành một đứa trẻ ngoan ở trường và một công dân tốt sau này.

Đọc thêm

Bất dung nạp lactose ở trẻ

Uống sữa bị tiêu chảy do bất dung nạp Lactose

Tiêu chảy thường xuyên, đặc biệt là tiêu chảy kéo dài bị trầm trọng thêm bởi tình trạng “tiêu chảy do bất dung nạp lactose” hay còn gọi là tiêu chảy do cơ thể không dung nạp với đường lactose.

Tại sao tiêu chảy bất dung nạp đường lactose xảy ra và hậu quả như thế nào cho trẻ?

Khi trẻ bị tiêu chảy, các tác nhân gây bệnh hoặc độc tố của chúng gây nên sự tổn thương niêm mạc thành ruột, khiến men tiêu hoá đường lactose bị mất đi, và hậu quả là đường lactose không tiêu hoá được tích luỹ trong lòng ruột, tiếp tục gây nên tiêu chảy, làm tình hình càng tồi tệ hơn.

Thống kê cho thấy 50% -70% trẻ tiêu chảy nặng nhập viện có biểu hiện bất dung nạp lactose. Lactose là đường chủ yếu có trong sữa mẹ và các sữa công thức. Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, tạo sự vượt trội của các Bifidus và Lactobacillus là những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose. Khi trẻ bị tiêu chảy cấp màng ruột bị tổn thương bởi vi khuẩn,virút hoặc độc tố của chúng làm thiếu men lactase.Do thiếu men lactasa làm đường lactose không tiêu hoá được trong ruột gây bất dung nạp lactose.

Đường lactose không được tiêu hoá sẽ ứ đọng lại trong ruột, hút nước làm tiêu chảy tăng thêm và kéo dài. Trường hợp này gọi là thiếu lactase thứ phát khác với thiếu men lactase tiên phát thường xuất hiện ngay sau khi trẻ sinh và rất hiếm gặp (chỉ 1 trong số 1000 trẻ). Bất dung nạp lactose thứ phát thường kéo dài trong 1-2 tuần nhất là ở trẻ tiêu chảy kéo dài. Hậu quả là trẻ bị suy dinh dưỡng nặng, kém ăn cộng thêm tập quán kiêng ăn làm chậm hồi phục niêm mạc ruột. Bất dung nạp lactose có thể gặp trong những trường hợp tiêu chảy nhiễm vi khuẩn, virút đặc biệt tiêu chảy do Rota virút, dị ứng sữa bò… là những bệnh l‎ý rất thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.

Nhận biết việc trẻ bị bất dung nạp lactose thế nào?

Các bà mẹ có thể nhận biết được bất dung nạp lactose ở trẻ tiêu chảy khi cho trẻ ăn sữa công thức bình thường trẻ bị nôn, đầy hơi, không muốn ăn, quấy khóc, tiêu chảy tăng lên, phân lỏng toàn nước chua hoặc có bọt, hậu môn đỏ. Khi cho trẻ ăn sữa không lactose, các triệu chứng trên giảm rõ rệt, tiêu chảy cầm, phân đặc và giảm độ chua, trẻ chịu ăn và mau chóng khỏi tiêu chảy.

Nuôi trẻ như thế nào khi trẻ bị bất dung nạp lactose?

Vì những hậu quả của tiêu chảy do không dung nạp đường lactose, các bà mẹ cần biết phải nuôi trẻ như thế nào khi trẻ bị tiêu chảy.

Đối với trẻ bú mẹ, vẫn phải tiếp tục cho trẻ bú, không được kiêng ăn cho trẻ. tập quán kiêng ăn, giảm ăn là nguy cơ gây kéo dài tiêu chảy và suy dinh dưỡng cho trẻ. Sữa mẹ là thức ăn thích hợp sau khi điều trị bằng ORS cho trẻ bị bất dung nạp lactose do tiêu chẩy, lactose trong sữa mẹ vẫn được tiếu hoá hấp thu khi thiếu men lactasa ruột. Sữa mẹ có đầy đủ các dưỡng chất giúp trẻ nhanh phục hồi trong tiêu chảy. Các yếu tố miễn dịch phong phú trong sữa mẹ giúp tăng cường bảo vệ miễn dịch, bao gồm cả miễn dịch niêm mạc ruột. Các nucleotides có trong sữa mẹ cũng có tác dụng giúp tái tạo niêm mạc ruột tổn thương trong nhiễm trùng. Các bằng chứng từ lâm sàng cho thấy trẻ bú mẹ khi bị tiêu chảy có số lần đi ngoài giảm hơn so với các trẻ tiếp tục bú sữa bò thông thường. Trẻ ăn bổ xung vẫn tiếp tuc chế độ thức ăn bổ xung bình thường với các thành phần dễ tiêu hoá như cháo gạo, bột gạo, thịt nạc, sữa chua…

Nếu trẻ đang bú sữa công thức thông thường, hoặc trong trường hợp trẻ nhỏ dưới 3 tháng, bị tiêu chảy kéo dài, hoặc trẻ có biểu hiện suy dinh dưỡng, có thể dùng các loại sữa không đường lactose. Thành phần đường có thể là maltodextrin hoặc hỗn hợp đường đa có áp lực thẩm thấu thấp. Các thành phần đường này đã được chứng minh trên lâm sàng giúp trẻ tăng cân tốt hơn và phục hồi đường ruột nhanh hơn.

Cuối cùng, các bà mẹ cần nhớ khi trẻ bị tiêu chảy cần phải đưa trẻ tới cơ sở khám bệnh để được điều trị và tư vấn kịp thời của bác sỹ. Nhập viện muộn là một l‎ý do kiến trẻ hay bị bất dung nạp lactose thứ phát. Do vậy, phòng ngừa là rất quan trọng. Tuy nhiên, khi trẻ đã bị hiện tượng bất dung nạp đường lactose, giải pháp dinh dưỡng tối ưu với lựa chọn sữa hợp lý sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.

Đọc thêm

Mang thai tuần thứ 2

Vậy là cuộc gặp gỡ kỳ diệu giữa trứng và chú tinh trùng vô địch đã diễn ra, trứng đã được thụ tinh, làm tổ trong tử cung của bạn và bắt đầu lớn lên. Em bé của bạn đang dần thành hình. Bạn có thể chưa biết mình mang thai, nhưng có thể nhận thấy một chút máu thấm ra do trứng đào vào lớp niêm mạc tử cung đã được tăng cường máu (quá trình này bắt đầu ở ngày thứ 6 sau khi thụ thai). Không phải bà mẹ nào cũng nhận ra triệu chứng có thai này.

Trong 7 ngày của tuần thai thứ hai, cơ thể bạn thay đổi như thế nào?

Ngày thứ 8: Ống dẫn trứng có thể đã lưu trú một phép màu sống trong ngày này, nhưng cơ thể bạn vẫn giữ kín về nó. Dấu hiệu có thai mách bảo như đau ngực, đau thắt bụng dưới, buồn nôn hay các triệu chứng nghén kinh điển khác vẫn chưa xuất hiện.

Ngày thứ 9: Cơ thể bạn đã đủ khôn ngoan để sản sinh ra một protein đặc biệt tên là EPF giúp cơ thể bạn nhận biết bào thai vừa hình thành của bạn không phải là một dị vật cần phải đào thải.

Ngày thứ 10: Nếu bạn phải cần đến sự trợ giúp của thụ tinh trong ống nghiệm để có thể mang thai, đây là ngày tốt nhất để quyết định số trứng đã thụ tinh đưa vào trong tử cung của bạn.

Ngày thứ 11: Nhờ có sự gia tăng nội tiết tố trong cơ thể, những lớp niêm mạc êm ái bắt đầu lót đầy tử cung để chuẩn bị cho em bé làm tổ.

Ngày thứ 12: Trong khoảng 24 giờ, em bé sẽ tiết ra nội tiết tố hCG vào trong máu của bạn. HCG sẽ báo cho cơ thể bạn ngừng chu kỳ kinh nguyệt và cảnh báo với bạn rằng bạn đã là một thai phụ (xét nghiệm thụ thai cũng được thực hiện dựa trên hCG được tìm thấy trong nước tiểu của thai phụ). Bằng cách này, bé yêu đã chính thức giao tiếp với mẹ.

Ngày thứ 13: Khi em bé làm tổ trên những lớp niêm mạc tử cung, một vài mảnh niêm mạc có thể bị bong. Điều này có thể khiến mẹ bị chảy ra một chút máu và đây chính là dấu hiệu để mẹ tự hỏi liệu có phải mình đang mang thai.

Ngày thứ 14: Dung tích máu của mẹ bắt đầu tăng lên trước cả ngày này nhằm cung cấp máu bổ sung cho em bé, tử cung của mẹ và tiền nhau thai. Bạn có thể sẽ cảm thấy chóng mặt như thể bị hạ huyết áp.

Bạn sẽ cảm thấy gì trong tuần này?

Một số phụ nữ có thể cảm nhận được mình đang mang thai trước cả khi que thử cho được kết quả đúng. Đó là nhờ vào các dấu hiệu mang thai sớm sau đây:

Ngực căng và đau: Nhiều phụ nữ nói rằng cảm giác này giống như hiện tượng cương ngực trước kỳ kinh nhưng nặng hơn.

Mệt lả đột ngột dù không làm gì quá sức cả. Thủ phạm chính là mức nội tiết tố progesterone tăng vọt và cơ thể phải dồn sức để tạo nên một sinh linh nhỏ bé.

Tiểu tiện liên tục: Khá nhanh sau khi thụ thai, người phụ nữ sẽ cảm thấy dường như mình buồn tiểu tiện nhiều hơn.

Nhạy cảm đặc biệt với mùi: Nhiều thai phụ cho biết ngay từ giai đoạn rất sớm của thai kỳ, họ đã nhạy mùi hơn nhiều. Đây là một trong những tác dụng phụ do mức estrogen tăng cao.

Sợ thức ăn: Sở thích ăn uống của người mẹ đột nhiên thay đổi 180 độ. Mẹ đột nhiên đâm sợ những món vốn rất thích ăn.

Buồn nôn và ói mửa: Các cơn nghén phải vài tuần nữa mới hoành hành, nhưng một số phụ nữ có thể “được” trải nghiệm sớm điều này.

Thân nhiệt duy trì ở mức cao. Nếu thân nhiệt cao hơn bình thường trong 18 ngày liên tục là đã có tin vui rồi đấy.

Chảy máu hoặc rỉ máu: Một số phụ nữ chỉ thấy một lượng máu nhỏ hoặc một đốm máu đỏ / hồng / ngả đỏ vào khoảng thời gian đáng ra họ phải có kinh. (Nhưng nếu thấy đau kèm theo hiện tượng rỉ máu này, hãy đến bệnh viện ngay vì có thể đó là dấu hiệu mang thai ngoài tử cung.)

Đừng vội vã thử hết que thử này đến que thử khác làm gì, chỉ phí tiền thôi. Kết quả thử thai vào thời điểm này chưa chính xác đâu, tốt nhất hãy dùng đến que thử khi mà mẹ đã thực sự trễ kinh.

Đọc thêm

Bất dung nạp đường lactose và hậu quả

Trẻ bị tiêu chảy do bất dung nạp đường Lactose hoặc tiêu chảy do nguyên nhân khác thường bị trầm trọng hơn do tình trang bất dung nạp đường Lactose thứ phát. Nếu không được khắc phục sớm, tình trạng này có thể dẫn tới hậu quả không tốt cho bé như suy dinh dưỡng, còi xương, chậm lớn,…

Tình trạng bất dung nạp đường lactose và hậu quả

Là tình trạng cơ thể thiếu men Lactase để tiêu hóa đường Lactose có trong sữa mẹ và các sữa công thức. Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, tạo sự vượt trội của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.

Tình trạng bất dung nạp đường Lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Một số trẻ em ngay sau khi sinh ra đã thiếu men Lactase, nhưng rất hiếm gặp, chỉ 1 trong số 1000 trẻ. Đây là thiếu Lactase bẩm sinh.

Khi trẻ bị tiêu chảy, niêm mạc thành ruột bị tổn thương bởi vi khuẩn,virút hoặc độc tố của chúng làm mất đi men Lactase. Do thiếu men Lactase làm đường Lactose không tiêu hoá được trong ruột gây bất dung nạp Lactose. Đường Lactose không được tiêu hoá sẽ ứ đọng lại trong ruột, hút nước làm tiêu chảy tăng thêm và kéo dài. Trường hợp này gọi là thiếu Lactase thứ phát. Bất dung nạp đường Lactose thứ phát thường kéo dài trong 1-2 tuần, nhất là ở trẻ tiêu chảy kéo dài. Hậu quả là trẻ bị suy dinh dưỡng nặng, kém ăn cộng thêm tập quán kiêng ăn làm chậm hồi phục niêm mạc ruột. Bất dung nạp đường Lactose có thể gặp trong những trường hợp tiêu chảy do nhiễm vi khuẩn, virus đặc biệt tiêu chảy do Rota virus, dị ứng sữa bò… là những bệnh l‎ý rất thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.

Thống kê cho thấy có khoảng 50% -70% trẻ tiêu chảy nặng nhập viện có biểu hiện bất dung nạp đường Lactose.

Nhận biết việc trẻ bị bất dung nạp đường lactose

Các bà mẹ có thể nhận biết được bất dung nạp đường Lactose ở trẻ bị tiêu chảy khi cho trẻ ăn sữa công thức bình thường trẻ bị nôn, đầy hơi, không muốn ăn, quấy khóc, tiêu chảy tăng lên, phân lỏng toàn nước chua hoặc có bọt, hậu môn đỏ. Khi cho trẻ ăn sữa không đường lactose, các triệu chứng trên giảm rõ rệt, tiêu chảy cầm, phân đặc và giảm độ chua, trẻ chịu ăn và mau chóng khỏi tiêu chảy.

Làm gì khi trẻ bị bất dung nạp đường lactose

Vì những hậu quả của tiêu chảy do không dung nạp đường lactose, các bà mẹ cần phải khắc phục tình trạng này sớm nhất có thể và nuôi trẻ đúng cách khi trẻ bị tiêu chảy.

Đối với trẻ bú mẹ, vẫn phải tiếp tục cho trẻ bú, không được kiêng ăn cho trẻ. tập quán kiêng ăn, giảm ăn là nguy cơ gây kéo dài tiêu chảy và suy dinh dưỡng cho trẻ. Sữa mẹ là thức ăn thích hợp sau khi điều trị bằng Oresol cho trẻ bị bất dung nạp lactose do tiêu chảy, lactose trong sữa mẹ vẫn được tiếu hoá hấp thu khi thiếu men lactasa ruột. Sữa mẹ có đầy đủ các dưỡng chất giúp trẻ nhanh phục hồi trong tiêu chảy. Các yếu tố miễn dịch phong phú trong sữa mẹ giúp tăng cường bảo vệ miễn dịch, bao gồm cả miễn dịch niêm mạc ruột. Các nucleotides có trong sữa mẹ cũng có tác dụng giúp tái tạo niêm mạc ruột tổn thương trong nhiễm trùng. Các bằng chứng từ lâm sàng cho thấy trẻ bú mẹ khi bị tiêu chảy có số lần đi ngoài giảm hơn so với các trẻ tiếp tục bú sữa bò thông thường. Trẻ ăn bổ xung vẫn tiếp tuc chế độ thức ăn bổ xung bình thường với các thành phần dễ tiêu hoá như cháo gạo, bột gạo, thịt nạc, sữa chua…

 

Nếu trẻ đang dùng sữa công thức thông thường, hoặc trong trường hợp trẻ nhỏ dưới 3 tháng, bị tiêu chảy kéo dài, hoặc trẻ có biểu hiện suy dinh dưỡng, có thể dùng các loại sữa không đường lactose. Thành phần đường có thể là maltodextrin hoặc hỗn hợp đường đa có áp lực thẩm thấu thấp. Các thành phần đường này đã được chứng minh trên lâm sàng giúp trẻ tăng cân tốt hơn và phục hồi đường ruột nhanh hơn.

Cuối cùng, các bà mẹ cần nhớ khi trẻ bị tiêu chảy cần phải điều trị nguyên nhân gây bệnh và khắc phục hậu quả càng sớm càng tốt. Điều trị muộn là một l‎ý do kiến trẻ hay bị bất dung nạp đường lactose thứ phát, nên phòng ngừa là rất quan trọng.

Cách xử trí khi trẻ bị tiêu chảy:

-    Điều trị nguyên nhân gây tiêu chảy bằng các thuốc đặc hiệu. Bổ sung điện giải bằng Oresol.

-    Phòng tránh tiêu chảy kéo dài và tình trạng bất dung nạp đường lactose bằng cách uống men vi sinh Golden LAB. Golden LAB là men vi sinh được phân lập từ kim chi Hàn Quốc, được bào chế theo công nghệ bao kép Duolac TM giúp cho hệ men được bảo toàn cho đến khi vào đến ruột và phát huy tác dụng một cách tối đa. Golden LAB sẽ giúp bé:

•    Tiêu hóa nhanh chóng lượng đường Lactose còn ứ đọng trong ruột và được nạp mới vào của sữa và thực phẩm. Điều này giúp bé nhanh chóng cầm tiêu chảy, tránh được hậu quả gây suy dinh dưỡng và kém ăn do tiêu chảy.

•     Bổ sung vi khuẩn có ích làm cân bằng hệ vi khuẩn đường tiêu hóa, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại trong đường ruôt, hỗ trợ với các thuốc đặc hiệu giúp tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa.

•    Giúp bé ăn ngon miệng, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn, tăng cường hấp thu dưỡng chất, tăng cường hệ miễn dịch.

-    Khi trẻ có hiện tượng bất dung nạp đường lactose, giải pháp dinh dưỡng tối ưu với lựa chọn sữa hợp lý sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.

Đọc thêm

Phát triển kỹ năng nói từ 0 đến 8 tuổi

Từ những tiếng ọ ẹ đến khi bé có thể nói năng lưu loát khi đi học là một chặng đường dài mà mỗi đứa trẻ sẽ phát triển theo cách riêng của mình. Dưới đây là những mốc phát triển kỹ năng nói quan trọng của bé mà bạn có thể tham khảo trước, nhưng hãy luôn nhớ rằng con bạn có thể “cán mốc” sớm hoặc trễ hơn chút đỉnh, và điều đó hoàn toàn không có gì đáng lo cả.

Năm đầu đời

Từ mới sinh đến 3 tháng tuổi: Bé có thể tạo ra những tiếng ọ ẹ nho nhỏ khi bạn khuyến khích bé. Đó thường là âm thanh của những nguyên âm đơn như “a” hay “ư”.

Từ 2 đến 3 tháng tuổi: Bé biết khóc theo những kiểu khác nhau trong những tình huống khác nhau. Nếu bạn là người chăm sóc gần gũi của con, bạn sẽ phân biệt được khi nào con khóc do đói và khi nào con đang mệt.

Từ 3 đến 4 tháng tuổi: Bé có thể phát âm hầu hết các nguyên âm, và tiếng ọ ẹ của bé giờ nghe đã phức tạp và đa dạng âm thanh hơn nhiều rồi.

Từ 5 đến 6 tháng tuổi: Bé đang thực hành tạo ra những ngữ điệu khác nhau bằng cách lên và xuống giọng. Bé cũng hứng thú đáp lại khi bạn nói chuyện hoặc tạo ra những biểu cảm mặt với bé.

Dấu hiệu báo động: Nếu con bạn vẫn không chịu “lên tiếng” khi đã được 6 tháng tuổi, bạn hãy nêu vấn đề với bác sỹ nhi của bé.

Từ 7 đến 12 tháng tuổi: Bé đã bắt đầu “hay chuyện” hơn nhiều, phát triển kỹ năng nói và đã biết cách phối hợp các âm thanh với ngữ điệu. Bé cũng thích bắt chước bạn nói chuyện, và biết kết hợp âm giữa phụ âm và nguyên âm, tạo thành những tiếng kêu nghe rất ngộ như “ba ba ba”, “đi đi đa”. Bé cũng thích thú với việc giả vờ trò chuyện với bạn, và bé cũng đã biết cách trò chuyện luân phiên qua lại.

Giai đoạn đầy năm và chập chững

12 tháng tuổi:Bé đã có thể nói được từ đầu tiên. Lúc này, bé có thể biết từ 1-5 từ và như vậy đã đủ dùng với bé rồi.

14 tháng tuổi: Bé biết dùng ngữ điệu và viện đến cả tay chân để bổ sung cho phần “diễn thuyết” của mình.

Dấu hiệu báo động: Nếu con bạn vẫn chưa nói được từ nào cho đến khi bé được 15 tháng tuổi, bạn hãy cho bé đi khám nhé.

16 tháng tuổi: Bé đã bi bô và “nhiều chuyện” hơn nhiều, và đã xác định đối tượng yêu thích để trò chuyện nhiều hơn. Bé cũng có thể biết gọi “mẹ” để được bạn chú ý, biết gật hay lắc đầu để trả lời “có” hoặc “không”. Bé đã có thể nói được các phụ âm phức tạp hơn như t, d-đ, n, qu, và h.

18 tháng tuổi: Bé đã có vốn từ vựng lên đến 20 từ, bao gồm tên gọi (như “mẹ”), động từ (“ăn”) và tính từ (“nóng”). Bé cũng đã biết dùng những cụm từ ngắn (như “chơi búp bê”) để đưa ra các yêu cầu.

Từ 18 đến 24 tháng tuổi: Bé biết đặt hai từ lại với nhau để tạo thành những cụm từ có nghĩa như “bố bế” hay “uống sữa”.

Giai đoạn mầm non

24 tháng tuổi: Kỹ năng nói của bé đang phát triển nhanh chóng. Vốn từ của bé giờ đây đã tăng lên 150 đến 300 từ. Bé biết dùng những câu ngắn 2-3 từ nhưng vẫn còn ngập ngừng khá nhiều, ví dụ như “con… bị té”, “Bi… đi học”.

Từ 2 đến 3 tuổi: Có thể nói chuyện đơn giản về những thứ vừa xảy ra tức thì. Bé đã bắt đầu hỏi những câu hỏi đơn giản. Khả năng ghép câu đã tốt hơn và bé có thể nói được những câu dài đến 6 từ và vốn từ vựng giờ đã có khoảng 450 từ, gồm rất nhiều động từ.

Dấu hiệu báo động: Nếu đến 2-3 tuổi mà bé chỉ có thể lập lại câu hỏi của bạn thay vì trả lời, hãy đưa bé đi khám. Đó có thể là dấu hiệu chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ.

Từ 3 đến 4 tuổi: Bé có thể vừa nói vừa chơi cùng lúc và vốn từ vựng của bé giờ đã lên đến 800-1000 từ. Và bạn chắc cũng biết rồi, bé đặc biệt yêu thích những từ “tại sao”, “cái gì” và “ai”. Bé có thể hiểu phần lớn những gì bạn nói và có thể kể cho bạn biết chuyện gì xảy ra khi bạn vắng mặt.

Dấu hiệu báo động: Bé có thể nói vấp hoặc nói lắp vào thời điểm này khi việc tìm từ thích hợp không bắt kịp với sự phấn khích được nói chuyện của bé, và điều này là bình thường. Dù vậy, nếu bé vẫn cà lăm sau hơn 6 tháng, hoặc bạn thấy bé phải rất cố gắng khi phát âm thì hãy cho bé đi khám vì có thể bé bị tật khó phát âm bệnh lý.

Giai đoạn tiểu học

Từ 4 đến 5 tuổi: Bé đã có thể nói chuyện dễ dàng với vốn từ hơn 2000 từ. Bé có thể kể lại một câu chuyện đơn giản với phần mở, thân và kết truyện khi nhìn vào tranh. Bé có thể dùng từ 4-5 câu để mô tả một bức hình với ngữ pháp khá chuẩn. Sử dụng đại từ nhân xưng tương đối chính xác, và việc xưng “con” với tất cả mọi người hầu như đã được giải quyết. Bé đã dùng được rất nhiều từ miêu tả, bao gồm cả các từ biểu thị thời gian như “hôm nay”, “ngày mai”.

Từ 6 đến 7 tuổi: Bé có thể giải thích hai vật giống hoặc khác nhau như thế nào, có thể kể lại câu chuyện mà không cần nhìn hình ảnh minh hoạ, và có thể nhắc lại những sự kiện và cuộc hội thoại đã xảy ra. Bé biết dùng thêm phụ từ chỉ số nhiều như “những, các, mấy…”

8 tuổi: Bé đã hoàn toàn làm chủ và thuần thục trong cách sử dụng ngôn ngữ với ngữ điệu, cường độ, tốc độ nói và khả năng ghép câu phức tạp một cách chính xác. Ở tuổi này, bé đã nói chuyện trôi chảy với người lớn và thậm chí có bé còn khiến người lớn ngạc nhiên về khả năng nói chuyện của mình. Đó là toàn bộ quá trình phát triển kỹ năng nói chuyện của bé. Chặng đường còn khá dài với cha mẹ để chăm sóc em bé, rèn luyện cho bé những kỹ năng cần thiết. Chúc các bậc cha mẹ hoàn thành tốt thiên chức của mình để nuôi dạy những em bé ngoan nhé!

Đọc thêm

Việc ăn uống của bé từ sơ sinh tới 3 tuổi

Khi nào bé chuyển từ chế độ ăn lỏng (bú) sang chế độ ăn thức ăn thô, khi nào bé có thể tự ăn, và khi nào bé sẽ ăn uống gọn gàng tươm tất? Chỉ dẫn dưới đây sẽ trả lời cho bạn những câu hỏi “khi nào” đó!

Giai đoạn 1 năm đầu đời:

Từ mới sinh đến 4 tháng tuổi: Bé được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ, hoặc sữa công thức, hoặc xen kẽ hai loại sữa. Bé có kỹ năng tự nhiên tìm vú mẹ, ngậm vú, bú và nuốt. Trong giai đoạn này, bé có phản xạ tự nhiên đẩy tất cả những thứ ở thế thô, rắn ra khỏi miệng nhờ phản xạ đẩy lưỡi, hay phản xạ phun. Ngoài ra, bé cũng có thể ợ sau khi bú để tống không khí thừa trong quá trình bú ra khỏi đường tiêu hoá.

Dấu hiệu báo động: Nếu bạn nhận thấy dấu hiệu bé gặp khó khăn khi bú, hoặc thấy bé không tăng cân theo chuẩn, hoặc bé vặn mình khi ăn, cáu gắt, ho và sặc, hãy cho bé đi khám ngay.

 

Từ 4 đến 6 tháng tuổi: Bé có thể đã sẵn sàng để bắt đầu cho bé ăn thực đơn ăn dặm, mặc dù thời điểm này sữa mẹ hay sữa công thức vẫn đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé. Những dấu hiệu sau cho thấy bé đã muốn tập ăn dặm: há miệng khi thấy đưa muỗng lại gần, có thể ngậm muỗng và bắt đầu biết cách dùng lưỡi di chuyển thức ăn trong miệng, biết làm động tác nhai, nhưng thỉnh thoảng vẫn mút đồ ăn.

Bé cũng đã có thể bốc thức ăn bằng lòng bàn tay, co các ngón tay lại để giữ thức ăn trong tay và di chuyển chúng về phía miệng mình, nhưng động tác của bé còn rất vụng về. Bé có thể ngồi thẳng trên ghế ăn.

Từ 7 đến 9 tháng tuổi: Đây là lúc bé biết ăn bốc. Bé biết dùng ngón cái và ngón trỏ để bốc những miếng thức ăn nhỏ lên. Lúc này bé đã sẵn sàng để tập cầm muỗng xúc ăn.

Với sự giúp đỡ của bạn, bé đã có thể uống từ ly uống nước của người lớn dù là vẫn còn đổ tèm lem. Bé cũng đang tập kỹ năng uống và kỹ năng phối hợp tay và miệng mà không làm đổ nước với ly có nắp.

Từ 8 đến 10 tháng tuổi: Kỹ năng uống và nhai của bé đã tốt hơn nhiều. Bé biết cong môi ngậm vành ly đê nước không tràn khi uống. Bé bắt đầu biết nhai chéo hàm để chuyển thức ăn từ hai bên vào giữa khoang miệng. Thực đơn cho bé ăn dặm nên đặc dần qua mỗi tháng.

Từ 10 đến 12 tháng tuổi: Bé biết cầm ly và muỗng, và bắt đầu biết tự ăn. Bé biết dùng môi để gạt thức ăn từ muỗng vào miệng và nuốt khi môi đang ngậm. Bé cũng biết chỉ trỏ và với thức ăn khi đang đói. Bé cũng sẽ tỏ thái độ hứng thú với những gì bạn ăn. Nếu con bạn đã có thể ngồi lâu, bé có thể ngồi vào cùng bàn ăn với gia đình khi được dặt trên ghế hỗ trợ cho trẻ nhỏ, dù hầu hết cha mẹ vẫn muốn cho con ngồi ghế ăn dặm.

Giai đoạn đầy năm và chập chững

Từ 12 đến 18 tháng tuổi: Bé đã có thể tự cầm muỗng xúc ăn, dù không phải lúc nào bé cũng muốn làm thế. Bé có thể nuốt nước trực tiếp từ ly mà không phải mút hay nhai với miệng ngậm. Bé cũng biết ngậm chặt miệng và lắc đầu để cho mẹ biết bé đã no và không muốn ăn nữa.

Từ 18 đến 24 tháng tuổi: Bé đã ăn uống gọn gàng hơn mặc dù có thể bé vẫn thích nghịch và ném thức ăn khi đã ăn xong. Kỹ năng cầm muỗng nĩa của bé đã tốt hơn hẳn. Bé cũng biết được rằng không phải lúc nào cũng cần há miệng thật to để ăn. Có thể bé còn biết thông báo với bạn rằng bé đã ăn no hoặc muốn ăn nữa bằng vài câu đơn giản như “nữa, nữa” hay “no, no” và nghịch đĩa ăn hoặc đẩy nó đi khi bé đã ăn đủ

Giai đoạn mầm non

Từ 24 đến 36 tháng tuổi: Bé đã hoàn toàn có thể tự ăn và tiếp tục hoàn thiện các kỹ năng ăn uống và cư xử tại bàn ăn. Bé đã sẵn sàng để ăn mọi loại thức ăn và thích được lựa chọn món bé thích trong những món mà bạn đưa ra. Tuy nhiên, bé vẫn còn rất nhỏ và vẫn có thể bị hóc hoặc sặc thức ăn nên mẹ hãy cẩn thận khi cho con ăn nhé.

Đọc thêm